search1 Zoek
Septodont
contact Contact

Tandverlies bij patiënten voorkomen: waarom is het zo belangrijk?

Tandverlies bij patiënten voorkomen: waarom is het zo belangrijk?

In feite heeft het verlies van tanden ernstige gevolgen voor patiënten, niet alleen lichamelijk, maar ook psychologisch. Niet alleen is het voorkomen van tandverlies essentieel voor de gezondheid van de patiënt, het voorkomt ook toekomstige gecompliceerde procedures en voorkomt pijn en angst bij de patiënt. U kunt tandverlies voorkomen door patiënten goed voor te lichten en preventieve behandelingen uit te voeren. 

Oorzaken van tandverlies

Hoewel ouderdom het verlies van tanden versnelt, kunnen patiënten ook om een aantal andere redenen voortijdig tanden verliezen, met als belangrijkste factoren een slechte mondgezondheid, ziekte en trauma.

Een slechte mondgezondheid kan leiden tot cariës, pulpa-infectie, tandbederf en zelf een mogelijke verwijdering van de tand. Een onderzoek in Koeweit bij patiënten die tanden hadden verloren, toonde een sterk statistisch verband aan tussen het niet of nauwelijks bezoeken van de tandarts en slechte mondgewoonten, wat het belang van regelmatige controles aantoont1.  Parodontitis (tandvleesaandoeningen) is de belangrijkste voorspeller van tanduitval bij volwassenen en treft naar schatting 20-50% van de wereldbevolking, waarvan 10% met een ernstige tandvleesaandoening die tot tanduitval kan leiden2,3. Zwaar roken is ook schadelijk voor de mondhygiëne, dus rokers behoren vaak tot de patiënten die behandeld worden voor tandvleesaandoeningen4. 

Bovendien heeft medisch onderzoek een sterk verband aangetoond tussen tandverlies en sommige ziekten zoals diabetes type 2 (hogere bloedsuikerspiegel leidt tot meer tandbederf), terwijl andere ziekten een mogelijk verband vertonen, zoals reumatoïde artritis en hoge bloeddruk5,6. Lichamelijk letsel of trauma kan ook tanduitval veroorzaken, waaronder ongelukken zoals vallen of sportblessures, en schadelijk gedrag waarbij ongewenste druk op de tanden wordt uitgeoefend.

Speelt genetica een rol bij tandverlies?

Volgens wetenschappelijk onderzoek "is er tot op heden geen gen geïdentificeerd dat een even grote invloed heeft op tandvleesaandoeningen door omgevingsfactoren zoals roken of diabetes"7 en "erfelijke bacteriën worden niet in verband gebracht met tandcariës"8.  Niettemin kan tot 30% van de bevolking genetisch voorbestemd zijn voor tandvleesontsteking, vooral diabetici - vraag uw patiënten dus naar hun familiegeschiedenis9.  Hoewel sommige genetische factoren van invloed kunnen zijn op de mate waarin patiënten vatbaar zijn voor tandbederf, kunnen ze op zichzelf niet voorspellen dat er tandbederf optreedt; dit is eerder het resultaat van complexe interacties tussen gen en omgeving10.  Als tandarts kunt u deze factoren gebruiken om risicoprofielen voor patiënten op te stellen, bijvoorbeeld voor patiënten met zwak glazuur, overvolle tanden en zuur speeksel.   

Waarom is het belangrijk om tandverlies te voorkomen?

Een goede mondgezondheid is een sterke basis voor een hoge kwaliteit van leven en een goed zelfvertrouwen11.  Omgekeerd kan tandverlies de algehele levenskwaliteit van patiënten beïnvloeden, zowel lichamelijk als psychisch12.  Wanneer patiënten tanden verliezen, zullen veel lichamelijke symptomen hun dagelijks leven verstoren, zowel op eenvoudige als complexe manieren. Ze kunnen pijn en ongemak voelen, en moeite hebben met eten of kauwen, waardoor hun eetgewoonten kunnen veranderen, wat de levenskwaliteit nog verder verlaagt13.  Patiënten kunnen bijvoorbeeld kiezen voor meer zacht en verwerkt voedsel, dat minder voedzaam is. 

Bovendien beïnvloedt het verlies van tanden en kiezen de psychologische gezondheid, omdat het uiterlijk van de patiënt erdoor verandert, wat kan leiden tot minder zelfvertrouwen. Tandverlies veroorzaakt wanorde in het dagelijks leven, waardoor eenvoudige communicatie en sociale activiteiten moeilijker worden, wat ertoe kan leiden dat sommige patiënten zich isoleren of zich vervreemd voelen van hun gemeenschap, waardoor de voorwaarden worden geschapen voor angst en depressie.

Psychologische en lichamelijke gevolgen zijn vaak met elkaar verbonden, aangezien lichamelijk ongemak kan leiden tot verminderde sociale interacties, wat vervolgens leidt tot een slechte geestelijke gezondheid. Dit geldt vooral voor oudere patiënten, die gevoeliger zijn voor tandverlies met ernstige gevolgen voor hun dagelijks leven14.  Bovendien blijkt uit een meta-analyse van bestaande studies dat meer verloren tanden tot sterkere negatieve gevolgen leiden, vooral als het om voorste kiezen gaat15. 

Preventie voor eenvoudigere procedures en patiënttevredenheid

Als tandartsen worden ondervraagd, geven ze aan dat ze het redden van tanden als onderdeel van hun praktijk erg leuk vinden, en wat hen het meest drijft is de tevredenheid van de patiënt.16,17 Het redden van tanden genereert op natuurlijke wijze goodwill bij patiënten, waardoor u een soepele praktijk kunt runnen met minder stress voor iedereen. Dit komt doordat het voorkomen van tandverlies complexe en tijdrovende procedures helpt voorkomen, zoals endodontie, tandextracties, wortelkanaalbehandelingen, tandvervanging en protheses, die veel uitdagender en stressvoller zijn voor tandartsen.18   Deze procedures kunnen ook leiden tot meer angst bij patiënten vanwege het hogere risico op pijn en een oorzaak zijn van ontevredenheid bij de patiënt. Door u te richten op het voorkomen van tandverlies ondersteunt u niet alleen de gezondheid van uw patiënten, maar legt u ook de basis voor een vreedzamere praktijk.

Hoe tandverlies voorkomen

Richt u op voorlichting van patiënten en preventieve zorg om een positieve spiraal in uw praktijk op gang te brengen. De meeste van deze punten zijn u waarschijnlijk al bekend, maar hier volgt een overzicht van acties die u kunt ondernemen om het verlies van tanden bij uw patiënten te minimaliseren.

Een van de favoriete taken van tandartsen in de loop van hun praktijk is patiëntenvoorlichting.19  Bovendien stellen patiënten het zeer op prijs als u tijd voor hen vrijmaakt. U kunt tandbederf en tandverlies helpen voorkomen door samen met uw patiënten een regelmatige tandverzorgingsroutine op te zetten. Stel eerst een profiel op van uw patiënten en evalueer hun risico op gaatjes. Lopen zij een hoog risico vanwege hun leeftijd of andere gezondheidsproblemen?  Geef uw patiënten voorlichting over maatregelen voor thuisverzorging om gezonde gewoonten aan te leren, zoals effectief poetsen, flossen en de inname van fluoride. Adviseer hen over de beste hulpmiddelen en nieuwste producten voor een gezonde mond. Waarschuw ze over welke valkuilen ze moeten vermijden (eet- en drinkgewoonten, roken, etc.). En natuurlijk, zorg dat uw patiënten meedoen met preventieve zorg: moedig hen aan om regelmatig een afspraak te maken voor reiniging en controle, elk jaar of vaker, afhankelijk van het type profiel.

Preventieve behandelingen kunnen in uw praktijk vele vormen aannemen: van mondonderzoeken, gebitsreiniging en röntgenfoto's tot het gebruik van tandverzegeling. Hoewel ze vaak routine zijn, mogen check-ups en gebitsreinigingen niet over het hoofd worden gezien. Een grondig mondonderzoek kan symptomen aan het licht brengen van tandvleesaandoeningen of andere ernstige medische aandoeningen. Diagnostische röntgenfoto's zijn van cruciaal belang om tandverlies te voorkomen, omdat ze vaak nodig zijn om pathologieën zoals botverlies, tandbederf, cysten en tumoren op te sporen. Ook restauraties moeten regelmatig worden gecontroleerd op defecten en slijtage. Als de tanden van uw patiënten het risico lopen te verrotten, kunt u fluoridebehandelingen gebruiken om de tanden te versterken door remineralisatie en verzwakt glazuur te herstellen. Een meer permanente behandeling is het gebruik van tandverzegeling, die vooral nuttig is bij kiezen en moeilijk bereikbare tanden. Volgens de ADA verkleinen sealants op melktanden de kans op gaatjes met 80%, wat tandverlies kan voorkomen.20    En als preventie niet werkt, kunt u vertrouwen op bioactieve behandelingen zoals Biodentine™ om uw tanden tegen verder tandbederf te beschermen. Biodentine is een dentinesubstituut dat wordt gebruikt om de vitaliteit van de pulpa te behouden met bioactieve eigenschappen die de verspreiding van bacteriën tegengaan dankzij de hoge pH-waarde (12).

Referenties:

Terug naar overzicht